Wat is kanker?
Als je wilt weten hoe kanker ontstaat, moet je eerst weten dat het menselijk lichaam uit miljarden cellen bestaat. Die cellen groeien en delen zich, waardoor er voortdurend nieuwe cellen ontstaan. Omdat er tegelijkertijd ook cellen sterven is er sprake van een soort evenwicht.

Is je lichaam bijvoorbeeld in de groei, dan worden er veel cellen aangemaakt en sterven er weinig. Word je ouder, dan is de situatie omgekeerd. Je hebt dus zoveel cellen als je nodig hebt.

Kanker is zoiets als een fout in de computer. De celdeling slaat op hol. Er worden opeens veel te veel cellen aangemaakt, waardoor er geen evenwicht meer is. Het lichaam kan het niet meer bijhouden.

Cellen gaan hun eigen leven leiden, klonteren samen, groeien ongehinderd door en veranderen van normale, gezonde cellen in kankercellen.

De computer loopt vast. Er moet dus iets aan gedaan worden. Doe je dat niet, dan krijgen de cellen de kans zich te verspreiden en zal je vader of moeder uiteindelijk doodgaan.

Behandeling
De drie meest gebruikte manieren om kanker te behandelen zijn: een operatie, chemotherapie of radiotherapie. Vaak zal voor een combinatie worden gekozen: bijvoorbeeld én een operatie én chemotherapie.


Opereren
Zitten de kankercellen samengeklonterd, dit wordt een gezwel of tumor genoemd, dan kan er meestal geopereerd worden. Je vader of moeder moet voor een paar dagen of weken naar het ziekenhuis en komt - met een litteken - weer thuis.

Vaak is het weghalen van alleen de tumor niet voldoende en moet er meer worden weggehaald. Een borst bijvoorbeeld, of een long of een zaadbal.

Jannet:
"Mijn moeder heeft een borstamputatie. Ze heeft een groot litteken aan de linkerkant. In het begin wilde ik het gewoon niet zien. Nu ben ik eraan gewend, al moet ik er niet aan denken dat ik ook zoiets krijg."

Bas:
"Mijn broer heeft kanker aan z'n ballen. Zijn bal werd van de een op de andere dag zo hard als een plank. Ik vond het wel lullig voor hem. Eerst hebben ze die bal weggehaald en daarna werd hij kaal van de chemo."

Tamara:
"Bij mijn vader hebben ze een long weggehaald. Het is een hele tijd goed gegaan, maar nu heeft hij het teruggekregen. Hij heeft nu kanker in zijn hoofd."


Chemotherapie
Het kan zijn dat de arts besluit om chemotherapie te geven. Chemotherapie is een behandeling met medicijnen. Die medicijnen heten cytostatica.

Chemotherapie doodt bij voorkeur cellen die zich snel delen, kankercellen dus. Maar er zijn ook gezonde cellen die zich snel delen. Omdat chemotherapie niet alleen kankercellen doodt maar ook gezonde cellen, worden veel mensen kaal, misselijk of moe.

Gelukkig gaat dat over als de kuur is afgelopen. Chemotherapie kan via een injectie gegeven worden, via een infuus of via pillen.


Bestraling
Sommige mensen worden voor hun kanker bestraald. Dat gebeurt in een ziekenhuis op de afdeling radiotherapie.

Radioactieve stralen hebben als eigenschap dat ze cellen doden. Ze hebben een voorkeur voor kankercellen en andere sneldelende cellen. Je vader of moeder zal waarschijnlijk moe worden van de bestraling of een rode huid krijgen.

Alleen al het elke dag naar het ziekenhuis moeten, is een hele klus. Uiteraard moet alles heel precies gebeuren en mag je, als de bestraling wordt gegeven, niet in de direkte omgeving van de apparatuur komen.

Wel kun je soms vanachter een raam toekijken of meekijken op een televisietoestel. Is het apparaat uitgeschakeld, dan mag je er weer bij. Je vader of moeder blijft dus NIET radioactief.

Menno:
"Ik had achteraf best een keer meegewild, maar die bestraling was altijd onder schooltijd. Een keer had mijn vader een folder mee, waarin stond dat ze op die afdeling een video hadden. We hebben er nog naar gevraagd, maar hij was uitgeleend. Daarna zijn we het gewoon vergeten."